Xe đạp ra đời cách đây 200 năm tại Đức, bắt đầu theo chân người Pháp vào Việt Nam từ cuối thế kỉ 19, có giai đoạn hoàng kim là phương tiện di chuyển chính của người Việt. Có bao giờ bạn tự hỏi xe đạp thời xưa và xe đạp thời nay khác nhau ở những điểm gì?Bài viết này hi vọng trả lời giúp bạn câu hỏi đó!
Xe đạp thời xưa
Xe đạp phổ biến ở Việt Nam bắt đầu từ những năm đầu thập niên 50 của thế kỷ 20. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, nhân dân ta đã biến hóa linh hoạt xe đạp thành những chiếc xe thồ chuyên dụng.
Xe đạp thồ - ngựa sắt chiến trường
Xe đạp thồ có bàn đạp được tháo rời, ghi đông bên trái thường được nối với một thanh tre dài khoảng 15-25 cm để lái khi dắt, yên xe được tháo và thay bởi một cọc để cầm giữ cho xe cân bằng, hai bên xe được móc hai chiếc sạp để đặt đồ đạc. Nhờ những chiếc xe đạp cải tiến thành xe thồ chuyên trở lương thực nhu yếu phẩm đã hỗ trợ đắc lực cho toàn quân ta đánh đuổi thực dân Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Thời kỳ bao cấp, 10 năm đầu thời kỳ Đổi mới, từ thành phố đến nông thôn, từ trong Nam đến ngoài Bắc, miền Trung, phương tiện đi lại chủ yếu của cán bộ, nhân dân là xe đạp. Các thành phố lớn, kinh tế phát triển hơn số lượng xe đạp nhiều hơn. Xe đạp là một trong số tài sản lớn nhất trong mỗi gia đình. Chiếc xe đạp là tài sản mơ ước của nhiều gia đình, xe đạp được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, có biển số khung, được mỗi gia đình nâng niu.
Xe đạp thời xưa có số khung
Xe đạp thời xưa có giấy sở hữu đăng ký
Xe đạp lúc đó khá đa dạng, có rất nhiều loại xe đạp, phổ biến nhất là xe đạp Thống Nhất do nước ta sản xuất, bên cạnh đó còn có nhiều loại khác như xe đạp xe đạp Peugeot do Pháp sản xuất, xe Phượng hoàng của Trung Quốc, xe của Nga, của Đức, của Tiệp xuất sang ta, do cán bộ, học sinh của ta đi công tác, học tập ở nước bạn mang về.
Xe đạp Phượng Hoàng nổi tiếng thời xưa
Phần lớn cán bộ, công nhân viên đi làm bằng xe đạp. Cán bộ, công nhân viên được mua xe đạp với giá phân phối là một niềm vui lớn, bởi giá mua rẻ hơn rất nhiều so với giá ở thị trường. Hình ảnh những người phụ nữ đạp xe khoác trên mình chiếc áo dài duyên dáng là cả một hình ảnh thân thuộc với nhiều người
Các cô gái xưa mặc áo dài đi xe đạp là biểu tượng đẹp một thời
Xe đạp thời xưa phổ biến là xe đạp Thống Nhất được thiết kế vô cùng đơn giản, khung xe thường có một màu, chất liệu sắt dễ hoen rỉ, thiết kế ít mang tính thẩm mỹ.
Không chỉ là phương tiện đi lại, xe đạp còn như chiếc xe tải con hai bánh. Xe đạp thời xưa được dùng để chở người, chở đồ đạc, chở hàng hóa đi buôn bán. Tập đi xe đạp là ký ức tuổi thơ khó quên của nhiều người. Những đứa trẻ nhỏ thó, chân còn ngắn nên không ngồi hẳn lên yên được mà cứ nhấp nhổm theo những vòng quay của bánh xe. Thậm chí, các em còn phải vẹo hẳn lưng sang một bên để đạp xe nhưng vẫn hăng say tập.
Xe đạp thời xưa chưa có xe đạp trẻ em nên trẻ em phải tập đi xe đạp người lớn
Xe đạp thời xưa là xe hoa cho đôi lứa
Dịch vụ bơm vá xe đạp phát triển
Người Hà Nội đi làm qua cầu Long Biên
Những chiếc sọt sau xe đạp trở thành phương tiện mưu sinh của nhiều gia đình
Xe đạp Peugeot - một chiếc xe đạp sang thời xưa
Dịch vụ sửa chữa xe đạp phát triển; bơm, vá, cân vành,... là những việc nhiều người biết làm. Xe đạp những kỷ niệm gợi nhắc về một thời gian khổ vẫn còn đọng lại trong ký ức nhiều thế hệ người Việt Nam.
Xe đạp thời nay
Ngày nay, xe đạp không còn là phương tiện chính để đi lại mà thay vào đó là xe máy. Tại các thành phố lớn, trong tiếng ồn ào của các động cơ, trong cái bức bối của khói xăng và bụi đường, xe đạp xuất hiện thưa thớt bên xe máy, ô tô, xe đạp điện, xe máy điện.
Đối tượng sử dụng chính là một bộ phận học sinh phổ thông, là những người về hưu, bà nội trợ... Xe đạp xuất hiện thêm công dụng mới, với những người chơi xe đạp cổ, xe đạp là thú vui tao nhã, với những người sành xe đạp thể thao thì xe đạp là món phụ kiện tôn lên đẳng cấp, là phương tiện tập luyện thể dụng thể thao.
Xe đạp vẫn là phương tiện chính của học sinh đi học
Xe đạp học sinh đa dạng chủng loại trong đó dòng xe đạp gấp rất được ưa chuộng
Ở nông thôn xe đạp vẫn khá phổ biến là phương tiện đi học của các em học sinh, là phương tiện đi làm đồng, đi chợ của nhiều người nông dân. Hình ảnh xe đạp áo dài xuống phố, chắc hẳn được xuất hiện nhiều nhất ở Huế và Sài Gòn, vì ở đây một số trường cấp 3 yêu cầu mặc áo dài khi đi học.
Xe đạp thời nay kiểu dáng mẫu mã đa dạng hơn, xe đạp có thiết kế đẹp. Bên cạnh xe đạp Thống Nhất tồn tại từ năm 1960, xe đạp thể thao phát triển với nhiều thương hiệu nổi tiếng thế giới, nguồn gốc chủ yếu đến từ Đài Loan như xe đạp Merida, xe đạp Galaxy, xe đạp Giant…. Trong các dòng xe đạp thể thao cũng có rất nhiều loại như xe đạp địa hình, xe đạp đường phố, xe đạp đường trường.
Xe đạp trở thành phương tiện tập luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe
Bên cạnh đó, nếu như thời xưa xe đạp chỉ có xe đạp của người lớn thì nay xe đạp trẻ em cũng rất phát triển với nhiều loại, màu sắc phong phú, kiểu dáng thiết kế đẹp mắt, hợp thời trang. Hình ảnh những cô cậu bé oằn mình, bò nhoài trên chiếc xe đạp người lớn đã lùi vào quá khứ, nhiều gia đình bỏ ra hàng triệu đồng để mua cho con cái mình những chiếc xe đạp trẻ em có chất lượng tốt.
Xe đạp thể thao phát triển trong thời nay màu sắc kiểu dáng đa dạng năng động
Những người yêu xe đạp thể thao, đam mê xe đạp thể thao đặc biệt là đàn ông U50 lựa chọn đạp xe là môn thể thao tập luyện sức khỏe còn sắm những bộ trang phục, phụ kiện dành riêng cho đi xe đạp.
Bên cạnh xe đạp người lớn, ngày nay xe đạp trẻ em cũng rất phổ biến trên thị trường
Một mẫu xe đạp Merida - một trong những thương hiệu xe đạp nổi tiếng nhất hiện nay
Xe đạp Galaxy (GLX) - một trong những thương hiệu xe đạp được ưa chuộng nhất trên thị trường hiện nay
Xã hội ngày càng phát triển, ở mỗi giai đoạn xe đạp lại có vai trò và ý nghĩa riêng của nó. Số lượng không nhiều như xe đạp thời xưa nhưng chủng loại chất lượng đa dạng, xe đạp vẫn là một phần ký ức không thể nào quên, vẫn là phương tiện đi lại của nhiều người trong cuộc sống hôm nay.